Het was een complete verrassing voor Aylin Özdemir, het winnen van de vierde editie van de scriptieprijs van het lectoraat Schulden en Incasso. Ze had de teamleider van gemeente Deventer wel verteld dat haar scriptie was voorgedragen door haar docent, maar had er verder niet meer over nagedacht. Eigenlijk was ze blij dat ze de stressvolle periode van het afstuderen achter zich had gelaten. Ze werkt al een jaar als budgetbeheerder bij de gemeente en voelt zich daar als een vis in het water.
Waar gaat je onderzoek over?
“Gemeente Deventer wilde een stress-sensitieve spreekkamer inrichten en heeft me gevraagd onderzoek te doen om input op te halen over hoe de kamer eruit zou moeten zien. Ik heb inwoners en medewerkers geïnterviewd over hun ervaringen met de oude spreekkamer, hun ideeën en tips voor de stress-sensitieve spreekkamer, en na de inrichting van de stress-sensitieve spreekkamer, hun ervaringen daarmee. Ik wilde graag weten welke meningen inwoners en medewerkers hadden. Sommige inwoners vertelden dat de oude spreekkamers niet een prettig gevoel gaven. De medewerkers dachten verschillend over de oude spreekkamers, sommigen hadden het gevoel dat die oude kamers wat veiliger waren, doordat het bureau tussen hen en de inwoners de ruimte scheidde. Maar iedereen vindt de stress-sensitieve spreekkamer heel prettig, laagdrempelig. Het geeft meer een welkom-gevoel.” Aylin ervaart dat zelf ook regelmatig, omdat ze er zelf gebruik van maakt in haar gesprekken. “Ik heb het zelf ook kunnen vergelijken. De stress-sensitieve spreekkamer wordt voornamelijk gebruikt als er niet veel computerwerk nodig is, omdat er geen groot beeldscherm staat. Ik gebruik de andere kamers als ik een budgetplan moet opstellen, omdat de inwoners dan vaak willen meekijken. Met twee grote beeldschermen gaat dat fijner. In de stress-sensitieve spreekkamer voer ik vaak de kennismakingsgesprekken.”
Wat maakt jouw onderzoek zo relevant voor de praktijk?
“Het is belangrijk dat inwoners zich prettig voelen hier. Veel mensen ervaren een drempel om naar de gemeente te komen en over hun geldzorgen te praten. De stress-sensitieve spreekkamer is er nu ruim een half jaar. Inwoners zien niet meteen een computerscherm of een groot bureau dat tussen de medewerker en inwoner staat. Het is heel huiselijk. Het voelt beter aan, minder zakelijk. Je staat er niet altijd bij stil als hulpverlener. Een warme spreekkamer is veel positiever.”
Wat is de belangrijkste conclusie uit het onderzoek?
“Alle inwoners waren positief. Ze gaven aan nooit eerder in zo’n kamer te hebben gezeten, dat het heel huiselijk was. De medewerkers vertelden dat inwoners zich meer op hun gemak voelden, en dat ze meer informatie kregen en dat er minder afstand was tussen inwoner en professional, doordat ze meer gelijkwaardigheid ervaarden.”
Hoe werd je onderzoek ontvangen?
“De gemeente is enthousiast begonnen met de inrichting van de spreekkamer. Of het bij deze ene blijft weet ik niet, voor de aanpassingen van andere spreekkamers zijn er wel financiële middelen nodig en dat kost tijd. Er is er nu één af. En die ene kamer is heel populair. Ook andere afdelingen maken ervan gebruik. Niet alle het Budgetadviesbureau Deventer maar ook bijvoorbeeld de afdeling Wmo. Het is heel mooi als meerdere afdelingen ervan gebruik maken.”
Wat zijn je vervolgplannen?
“Ik werk nu als budgetbeheerder en heb het erg naar mijn zin. Het is heel leuk, je komt verschillende dingen tegen. Ik kijk naar de wetgeving en waar mensen recht op hebben. Het is een hele druk tijd nu, ik zie fors gestegen termijnbedragen voor de energiekosten, afgelopen week nog een maandtermijn dat van 206 naar 661 euro was gestegen. Dat is niet te doen. De meeste inwoners die ik zie hebben een uitkering, ze moeten rondkomen van het sociaal minimum. De meesten ontvangen leefgeld, soms 50 euro in de week. Het is voor hen heel moeilijk om goed rond te komen. Ik help ze met voorliggende voorzieningen, kijk waar ze recht op hebben, bijvoorbeeld een individuele inkomenstoeslag of de voedselbank.”
“Ik wil niet verder in het onderzoek, maar het zou een goed idee als er onderzoek wordt gedaan naar hoe de stress-sensitieve spreekkamers ook het gevoel van veiligheid voor de medewerkers kunnen versterken. Ik vond het wel opvallend dat de medewerkers zich niet altijd veilig voelden in de stress-sensitieve preekkamer en daar moeten we wel stil bij staan omdat het voor de medewerkers en inwoners soms lastige gesprekken zijn waar veel emotie bij komt kijken.”Hoe kijk je erop terug op het afstuderen?
“Ik vond het heel spannend, het was stressvol. Het was een onderwerp waar je nog niet zoveel van af weet, het was lastig om betrouwbare bronnen te vinden. Het ging ook heel snel voorbij. Na drie maanden ben je al klaar. Achteraf is het makkelijk om te zeggen, ‘het is goed te doen’. Je moet echt gestructureerd werken, een planning maken, organiseren. Je leert nieuwe dingen, en dat is erg leuk, maar op dat moment is het moeilijk om je geen zorgen te maken, omdat je naar de deadline werkt.”
Heb je goede tips voor studenten die gaan afstuderen?
“Het gaat om goede discipline, en het helpt om een planning maken. Bespreek ook snel dingen met anderen als je vastloopt, zoals medestudenten en de coach van de peergroup, maar ook hele andere mensen. Aan de andere kant is het soms ook goed om even stil te staan en zelf na te denken voordat je feedback aan anderen vraagt, dan raak je namelijk in de war. Vraag collega’s om tips. En tot slot: op tijd beginnen!”