Lectoraat
De ambitie van het lectoraat Schulden en Incasso is bij te dragen aan een effectieve, efficiënte en professionele beroepspraktijk in de schuldhulpverlening en incasso. Om de kennis op het terrein van schulden en incasso te vergroten en in de praktijk toe te passen werkt het lectoraat nauw samen met het werkveld. Zo voert het lectoraat onderzoeken altijd uit in opdracht van en in samenwerking met praktijkpartijen zoals de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren (NVVK), de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG), het Nibud, Platform31, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Divosa. Het lectoraat is onderdeel van het Kenniscentrum Sociale Innovatie.
Het lectoraat zoekt hierbij ook actief het maatschappelijk debat op. Door het uitvoeren van onderzoeksprojecten wil het lectoraat een bijdrage leveren aan het onderwijs van Hogeschool Utrecht en aan de beroepspraktijk.
Onderzoek
Het werkveld van schuldhulpverlening en incasso worstelt in de dagelijkse praktijk met diverse vragen. Het lectoraat werkt in opdracht van en in samenwerking met partijen uit het veld aan deze praktijkvragen. Daarbij biedt het lectoraat het werkveld reflectie op de keuzes die het maakt en op belangrijke actuele ontwikkelingen. Dit doet het lectoraat via een onderzoeksprogramma dat is gefundeerd op vier pijlers. Deze pijlers zijn:
- Bestaanszekerheid, gezondheid & financieel welzijn
- Onzichtbare mechanismen
- Werking van wet- en regelgeving
- Werking van interventies
1: Bestaanszekerheid, gezondheid & financieel welzijn
De problematiek van onbetaalde rekeningen in Nederland is groot. Hoe is deze problematiek gerelateerd aan daarmee samenhangende thema’s als bestaanszekerheid, gezondheid en financieel welzijn? In deze onderzoekslijn wordt deze problematiek onderzocht en aangeduid. We besteden met deze lijn zowel aandacht voor de ontwikkelingen van de schuldenproblematiek als de aansluiting van deze problematiek bij bredere thema’s..
2: Onzichtbare mechanismen
Van de schuldenproblematiek is bekend dat zij een hardnekkig karakter heeft. In de afgelopen jaren is er steeds meer wetenschappelijk bewijs beschikbaar gekomen over de doorgaans onzichtbare mechanismen die bijdragen aan dit hardnekkige karakter, zowel in de oorzaak van de problemen als de belemmering voor de oplossing. Belangrijke onzichtbare mechanismen die de schuldenproblematiek in stand (lijken te) houden zijn onder andere: schaamte, chronische stress, wantrouwen naar (overheids-) organisaties, een laag zelfbeeld et cetera. Deze onderzoekslijn richt zich op het beter begrijpen van deze onzichtbare mechanismen opdat de aanpak van de schuldenproblematiek aan effectiviteit kan winnen.
3: Werking van wet- en regelgeving
Naast het verwerven van inzicht beoogt het lectoraat ook bij te dragen aan een effectievere uitvoering in de beroepspraktijk van de aanpak van schulden. De juridische context is daarbij een zeer belangrijk gegeven. Het lectoraat onderzoekt binnen deze lijn binnen welke kaders schuldhulpverlening en incasso worden uitgevoerd en wat juridisch nodig is om inwoners verder te helpen en escalatie te voorkomen. Dit biedt handvatten om onderzoek te doen naar de werking van wetgeving op de terreinen van de aanpak van schulden en incasso en kan resulteren in aanbevelingen voor wetswijzigingen.
4: Werking van interventies
Een belangrijke vraag binnen het schuldendomein is: wat helpt burgers om zo snel mogelijk van schulden af te komen? Deze vraag staat centraal binnen de lijn interventies. Bij deze lijn gaat het zowel om het ontwerp van interventies op basis van wetenschappelijke inzichten als proces- en effectevaluaties. Ook wordt vanuit de integrale benadering gekeken naar wat het effect van schulden op interventie. Hierbij gaat het niet alleen om de interventie, maar ook om het methodisch handelen door professionals en hoe dat verbeterd kan worden.
Professionalisering en onderwijs
Door kennis door te geven aan studenten krijgen zij actuele kennis die zij nodig hebben om in hun toekomstige werkomgeving onderbouwd te kunnen handelen. Het lectoraat Schulden en Incasso is nauw betrokken bij het onderwijs. De lectoren schreven bijvoorbeeld het Basisboek aanpak schulden. Het lectoraat is ook verantwoordelijk voor verschillende onderdelen in het bachelor onderwijs rondom schulden. Zo is het onder andere nauw betrokken bij de minor Geld en Schulden en de cursus Financiële Vraagstukken van de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening. Binnen dit onderwijs komen onder meer verschillende aspecten van schuldenpreventie aan de orde, de invloed van schulden op gedrag en de effectiviteit van interventies gericht op het voorkomen van problematische schuldsituaties en van escalatie van bestaande schulden. Studenten kunnen bovendien meewerken aan onderzoek van het lectoraat, bijvoorbeeld via ons jaarlijkse onderzoeksproject Achter de voordeur.
Daarnaast geven lectoraatsleden ook trainingen aan docenten. Zo brengen ze actuele kennis in het curriculum en vindt binnen de kenniskring van het lectoraat kennisdeling met docenten plaats. Verder onderhoudt het lectoraat een nauwe samenwerking met andere hogescholen – onder meer de Hogeschool van Amsterdam, Saxion Hogescholen en de Hanzehogeschool Groningen – waarbinnen kennisdeling tussen lectoraten en opleidingen centraal staat. Docenten en onderzoekers van andere hogescholen nemen deel aan de kenniskring van het lectoraat. Daarnaast werken de hogescholen aan gezamenlijke thema’s.
Het lectoraat is vaak op zoek naar studenten die mee willen werken aan onderzoek binnen het lectoraat. Ben jij een gedreven student en geïnteresseerd om deel te nemen aan onderzoek binnen het lectoraat Schulden en Incasso? Neem dan contact op! Dit kan door een mail te sturen naar Annemiek Rietbergen, via annemiek.rietbergen@hu.nl