Rosanne Oomkens, lector Schulden en Incasso aan de Hogeschool Utrecht, spreekt in een interview met Trajectum over de groeiende schuldenproblematiek onder jongeren. Jongeren hebben vaak wisselende inkomsten waardoor het moeilijker is voor hen om het overzicht over hun financiën te bewaren, vooral in een wereld voor verleidingen zoals online shoppen, crypto en online gokken. Daarnaast hebben jongeren vaak nog geen financiële buffer, waardoor ze moeilijker een financiële tegenvaller kunnen opvangen.
Helaas is er geen quick fix voor de toenemende problematiek onder jongeren. Echter zijn er volgens Oomkens wel vijf manieren die jongeren kunnen helpen om uit de schulden te blijven of er sneller uit te komen.
- Doorbreek het taboe
Schaamte is een belangrijke reden waarom jongeren niet met anderen praten over hun schulden. “Ook leeft de gedachte: ik los het zelf wel op, het komt goed. Terwijl juist geldt dat, hoe eerder je erbij bent, hoe beter het probleem op te lossen is.” Aldus Oomkens. Volgens haar is het daarom van belang dat het taboe rondom schulden wordt doorbroken.
- Betere financiële educatie
Financiële educatie, in de vorm van ervaringsleren, sluit goed aan bij de leefwereld van jongeren en de keuzes die zij maken. Oomkens benadrukt echter dat financiële educatie noodzakelijk is, maar geen wondermiddel. “Er spelen op systeemniveau zaken waar ook iets mee moet gebeuren, zoals de complexiteit van het toeslagenstelsel, de verantwoordelijkheden die komen bij het 18 jaar worden en de laagdrempeligheid van online gokken.”
- Grenzen aan achteraf betalen
Volgens Oomkens kan achteraf betalen nuttig zijn, maar ook verleiden tot impulsieve aankopen. “Achteraf betalen wordt problematisch wanneer aanbieders jongeren verleiden tot impulsaankopen of zelfs vakanties of festivaltickets op deze manier aanbieden. Dat is een zorgwekkende ontwikkeling die veel sterker ingeperkt moet worden.”
- Positieve inzet van social media
“Ik hoor vaak dat social media slecht zou zijn voor de financiële gezondheid van jongeren. Dat ligt genuanceerder. […] Vanuit het lectoraat doe ik samen met studenten onderzoek naar financiële content op social media. Hopelijk leert dat ons meer over hoe we deze kanalen op een positieve manier in kunnen zetten om de financiële gezondheid van jongeren te vergroten.”
- Maak hulp toegankelijker
Volgens Oomkens stappen veel jongeren met schulden naar ouders of vrienden, maar nauwelijks naar de gemeente. “Een deel van de jongeren schaamt zich voor de schulden en voor anderen geldt dat zij de gemeente niet zien als een partner op financieel gebied, omdat er wantrouwen heerst richting de overheid. Daarom is het belangrijk dat jongeren goed weten welke hulp en ondersteuning de gemeente kan bieden. Daarbij moeten we zorgen dat er geen onnodige drempels worden ontworpen en dat gemeenten via diverse (online) kanalen goed bereikbaar zijn.”
Oomkens eindigt het interview met de volgende boodschap. “Elke schuld kent zijn eigen verhaal, en elk verhaal vraagt zijn eigen route naar herstel. Zorgt dat jongeren niet alleen kennis hebben, maar ook voldoende financiële vaardigheden, zelfvertrouwen en toegang tot de juiste hulp. Hiermee verklein je de kans dat schulden uitgroeien tot een levensgroot probleem. En als er eenmaal schulden zijn, biedt jongeren dan weer perspectief, dit is namelijk noodzakelijk om de eerste stap naar hulp te zetten.”
Het hele interview met Rosanne lees je hier.