Het tijdschrift TH&MA Hoger Onderwijs heeft een speciale uitgave gemaakt over studenten met geldzorgen. De artikelen in het tijdschrift gaan in op wat professionals in het hoger onderwijs (kunnen) doen om studenten beter te ondersteunen, hoe je studenten (meer) kunt betrekken bij acties en beleid dat hen aangaat en waarom financiële educatie zo belangrijk is. Annemarieke van der Veer, onderzoeker bij het lectoraat Schulden en Incasso aan de Hogeschool Utrecht, scheef het slotartikel voor deze uitgave, waarin ze schrijft over concrete handvatten voor het helpen van studenten met geldzorgen.
De handvatten die aangereikt kunnen worden zijn volgens Annemarieke samen te vatten en in te delen in drie stappen: 1. Bewustwording en preventie van geldzorgen, 2. Vroegsignalering en 3. Ondersteuning op maat.
Bewustwording en preventie
Praten over geld helpt. Onderwijsinstellingen kunnen hieraan bijdragen door geldzaken als gespreksonderwerp te normaliseren.
Handvatten:
- Maak geldzaken onderdeel van introductieprogramma’s en besteed aandacht aan financiële educatie in het curriculum.
- Stel als mentor vragen aan studenten over hun financiële situatie, het betalen van de studiekosten en de combinatie van studie en werk. Dit kan op verschillende momenten, bijvoorbeeld bij de intake van nieuwe studenten, tijdens studieloopbaangesprekken of in leerteams.
- Verbeter de informatievoorziening met duidelijke, vindbare en begrijpelijke communicatie over hulp bij geldzorgen.
Vroegsignalering
Vroegtijdige signalering voorkomt dat kleine geldproblemen uitgroeien tot ernstige schulden. Docenten, en dan vooral mentoren, kunnen een vertrouwenspositie innemen die het voor studenten makkelijker maakt om hun geldzorgen te bespreken, wat cruciaal is voor het tijdig kunnen doorverwijzen.
Handvatten:
- Zet in op de ondersteuning van de onderwijsprofessionals in het (leren) herkennen van signalen en gedragspatronen, het bespreekbaar maken van geldzorgen en het helpen bij het vinden van het juiste ondersteuningsaanbod. Train medewerkers in gesprekstechnieken en gebruik motiverende gespreksvoering.
- Stel richtlijnen op voor het signaleren en begeleiden van studenten met geldproblemen. Neem geldzorgen op in protocollen voor mentoren.
- Ga na of de studenten passende hulp heeft gevonden. Opvolging zorgt ervoor dat hulp ook daadwerkelijk effect heeft.
Ondersteuning op maat
Een breed aanbod vergroot de kans dat studenten passende hulp vinden. Denk hierbij aan verschillende vormen van ondersteuning, zoals workshops, coaching of digitale tools.
Handvatten:
- Betrek verschillende professionals: decanen, docenten en mentoren, budgetcoaches, aandachtsfunctionarissen, financieel-administratief medewerkers en overige medewerkers voor studentenwelzijn.
- Erken diversiteit en denk daarbij aan specifieke groepen zoals pioniers- of eerste generatiestudenten, internationale studenten of deeltijdstudenten.
Studenten weten daarnaast vaak niet waar ze terecht kunnen. Door duidelijke verwijzingen en goede samenwerking tussen interne en externe partijen wordt de kans groter dat studenten passende hulp krijgen.
Bekijk het hele artikel van Annemarieke in de bladerversie van het tijdschrift.