De impact van sociaal beleid op gezondheid: wat werkt, voor wie en onder welke omstandigheden?

Mensen met minder geld leven minder lang en vooral minder lang in goede gezondheid. Dat komt voor een belangrijk deel omdat mensen met weinig geld minder makkelijk gezonde dingen kunnen betalen, minder hulp krijgen uit hun netwerk, minder gezond wonen en werken en minder weten over gezondheid. Dat allemaal maakt, dat mensen met weinig geld ook een minder gezonde keuzes maken, dus eten, bewegen, roken, slapen, enz. Sociaal beleid kan mogelijk een verschil maken. In dit project wordt onderzocht of en hoe sociale beleidsinterventies de mentale gezondheid en leefstijl van mensen met een bijstandsuitkering en met schulden kunnen verbeteren.

Het doel van dit project is om structurele veranderingen in gang te zetten. Allereerst willen wij achterhalen welke sociale beleidsinterventies de gezondheid van mensen met een uitkering of schulden daadwerkelijk verbeteren. Vervolgens gaan wij met beleidsmakers strategieën ontwikkelen om deze interventies op andere plekken in Nederlands in te voeren.

Het onderzoek is gebaseerd op een realistische benadering. Bij een realistische benadering is het doel niet allen om te achterhalen of een interventie werkt, maar vooral ook waarom die werkt. Je brengt dus niet alleen de effecten in kaart, maar ook bij wie die effecten optreden, onder welke omstandigheden, en welke mechanismen maken dat de gezondheid verbetert. Hierdoor krijg je een beter beeld hoe bepaalde effecten tot stand komen, en daarmee kun je die effecten ook beter op andere plekken herhalen. Daarnaast is dit project gestoeld op een institutionele benadering: organisaties die het beleid bepalen worden bij dit project betrokken, zodat zij de effectieve interventies ook op andere plekken kunnen invoeren en structurele veranderingen in gang kunnen zetten. Eerst worden sociale beleidsinterventies in acht verschillende gemeenten beschreven en onderbouwd met literatuur. Vervolgens wordt het effect van deze interventies op mentale gezondheid en leefstijl onderzocht. Vervolgens worden strategieën ontwikkeld om effectief gebleken sociale interventies elders in te voeren. Vervolgens worden praktische producten ontwikkeld, om de inzichten beschikbaar te maken voor uitvoerende professionals, beleidsmakers, studenten en het brede publiek.

Aan het einde van het project ligt er een literatuurverkenningen over sociaal beleid, inzicht in welke combinaties van doelgroepen, context en mechanismen leiden tot gezondheidswinst bij mensen met een uitkering of schulden, strategieën om dit beleid elders in te voeren, en producten waarmee professionals, beleidsmakers, studenten en anderen hiervan op de hoogte kunnen worden gebracht.

Met dit project krijgen makers en uitvoerders van sociaal beleid inzicht in wat werkt om gezondheid van mensen met een uitkering of schulden te verbeteren. Er worden structurele veranderingen in gang gezet om die interventies ook elders te kunnen invoeren, en er komen concrete strategieën en producten om effectieve sociale beleidsinterventies elders in te voeren.

Dit project wordt gesubsidieerd door NWO. 

Consortium

Het project wordt uitgevoerd door een breed consortium bestaande uit de volgende partners: Wageningen Universiteit (dep. consumptie en gezonde leefstijl), Universiteit Utrecht (dep. bestuurs- en organisatiewetenschappen en dep. sociaal beleid en volksgezondheid), Universiteit Leiden (dep. economie), Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Gelderland, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Landelijke Federatie Belangenverenigingen Onderling Sterk, Divosa, GGD Noord- en Oost Gelderland, Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Doetinchem, Ermelo, Aalten, Bronckhorst, Brummen en Elburg, Schouders Eronder.

Looptijd project

Augustus 2022 tot augustus 2026

Wilt u meer informatie over dit project?

Penvoerder: Jantien van Berkel (Wageningen Universiteit)

Projectleider binnen de HU: Susanne Tonnon (Hogeschool Utrecht)