Winnaar scriptieprijs lectoraat Schulden en Incasso 2020 – Selma Jusufovic

Selma Jusufovic (Sociaal Juridische Dienstverlening – Hogeschool Utrecht) is de winnaar van de tweede editie van de scriptieprijs van het lectoraat Schulden en Incasso. Dat kwam voor haar als een grote verrassing. Het was namelijk nog spannend of Selma überhaupt haar scriptie ging inzenden. Ze verwachtte dat ze geen kans zou maken. Haar afstudeerbegeleider overtuigde haar om dat toch te doen. En terecht: de jury beoordeelde haar scriptie als de beste.

Waar gaat je onderzoek over?

Tijdens mijn stage bij het Jongerenfonds, waar ik nu werk , begeleid ik jongeren die worstelen met hun financiën. Het viel mij op dat motivatie een terugkerend vraagstuk was. Het bleek lastig voor jongeren om het opeens anders te moeten doen en een traject van hulpverlening vol te houden. Ik wilde daar meer over weten en proberen hier wat aan te doen door jongeren te motiveren hun probleem op te lossen en uit de schulden te blijven.

Wat maakt jouw onderzoek zo relevant voor de praktijk?

We zagen dat de motivatie van jongeren soms daalde tijdens het begeleidingstraject en het dan lastig werd contact te houden. In enkele gevallen hoorden we niets meer. Doordat zij ook contact hebben met de externe begeleiders (Buurtteam en andere jongeren organisaties in Utrecht) konden we het contact wel weer oppakken. Hierbij moeten we gerichte hulpmiddelen kunnen gebruiken om de jongeren gemotiveerd te houden. Mijn onderzoek heeft concrete adviezen opgeleverd die hieraan bijdragen. Denk bijvoorbeeld aan de opdracht om een motivatiebrief te schrijven bij de start van een traject. Hiermee stimuleren we jongeren duidelijk te krijgen wat ze zelf willen en welke hulp ze daarbij nodig hebben. Daarnaast heb ik geadviseerd om psycho-educatie aan te bieden. Dat betekent dat we jongeren meer uitleg geven over dat het normaal is dat ze het oppakken van sommige taken lastig vinden en dat het niet erg is als ze dat in kleine stapjes doen. Het bleek namelijk dat jongeren vooral behoefte hebben om een band op te bouwen en niet meteen aan een  gesprek over geld of schulden. Die eerste kennismaking is dus een cruciaal moment om dat te doen. Het gesprek moet dan gaan over wat iemand wil en hoe hij of zij de toekomst voor zich ziet.

Wat is de belangrijkste conclusie uit het onderzoek?

Uit de interviews die ik met jongeren en met hun begeleiders heb gevoerd, bleek dat vooral het voortraject een belangrijk moment is om de motivatie te vergroten. Het eerste contact dat wordt gelegd, dáár wordt een goede basis gevormd om op voort te bouwen. Dit heeft ook impact op het gemak waarmee jongeren het traject kunnen volhouden. Daarna is er veel meer ruimte om samen te verkennen waarom een jongere de financiën beter op orde wil krijgen, en waar de begeleider bij kan helpen.

Hoe werd je onderzoek ontvangen?

In de feedback die ik van de opdrachtgever ontvangen heb, staat dat mijn scriptie veel nieuwe inzichten heeft gegeven en dat er concrete adviezen in staan die het verschil kunnen maken. We gaan binnenkort met het hele team praten over hoe we die tijdens het voortraject kunnen implementeren, daar ben ik heel trots op.

Wat is je mening over onderzoek doen? Hoe kijk je erop terug?

Ik heb onderzoek altijd al leuk gevonden en ben er ook goed in getraind. Toen mijn afstudeeronderzoek begon, zaten we ook opeens allemaal thuis vanwege de Covid-19 pandemie. Dat was wel even wennen, maar ik ben heel zelfstandig en heb alles vanuit huis kunnen doen. Dat ging goed, ik ben op tijd begonnen en heb niet zitten afwachten. Ik vond het eigenlijk vooral héél snel gaan. Voor ik het wist, was ik klaar.

Wat zijn je vervolgplannen? 

Na mijn stage mocht ik bij het Jongerenfonds blijven werken als trajectbegeleider. Dat is echt hartstikke leuk. Er komen nu allerlei veranderingen aan. De pilot Jongerenfonds is afgerond en de gemeente zoekt nu naar hoe het fonds in de organisatie kan worden ingebed. Ik ben heel enthousiast dat ik hierover mee kan denken en praten. Voorlopig zit daar ik op mijn plek!

Heb je goede tips voor studenten die gaan afstuderen?

Wat mij goed heeft geholpen, is dat ik me zoveel mogelijk aan mijn planning heb gehouden. Dat motiveert mij het beste. Het geeft rust en als ik een beetje achter begon te lopen, gaf het me juist die stimulans om net even wat meer gas te geven. Maar mijn advies zou ook vooral zijn ervan te genieten, want voor je het weet, is het voorbij!

Heb je vragen aan Selma of wil je meer weten over haar onderzoek? Mail Annemarieke van der Veer van het lectoraat. Zij brengt je met haar in contact.